Pesten is een oerdrift

‘Een gesticht voor barmhartige hulp aan den ellendige mensch, bestaande uit imbecielen en idioten’. Nee, dit is geen tekst van een volkomen doorgeslagen journalist, maar de smeekbede tot de oprichting van ’s Heerenloo te Ermelo met wat toen normale medische termen waren. Het werden stuk voor stuk scheldwoorden tot aan Ermelo aan toe, dat jarenlang bekend stond als het ‘gekkendorp’.  Het werd ook heel lang gedoogd, de scheldwoorden, tot dat in de jaren 1990 symptoombestrijding in de mode kwam. Woorden werden verbannen, uitdrukkingen vergeten en wat leverde het op? Helemaal niets! Want de daden bleven. Pesten heeft namelijk alles te maken met oerdrift. Of het nu de Schotse Hooglander is die elkaar even op de hoorns neemt, of de medemens die elkaar de maat- of even op de hak neemt, het is het testen van het recht van de sterkste. Het komt voort uit de drang ons te onderscheiden, want wie zich onderscheid heeft aanzien en aanzien is macht. Dat we anno 2018 niet een dag, maar een hele week tegen het pesten uitroepen, is eens te meer bewijs dat symptoombestrijding als het afschaffen van woorden niet helpt. Eén ding wisten de oude medici van vroeger maar al te goed, zachte heelmeesters maken stinkende wonden en dat zien we heden ten dagen overal in de maatschappij terug. Onder de flinter dunne laag fatsoen zit de verrotting tot aan de wortels. Discriminatie werd niet minder, alleen maar anders, homofobie steekt weer de kop op en internet is de zoveelste plek waar we onze krachten meten. Wijze woorden uit de tijd dat opvoeden nog geen vies woord was, maar een middel om wat geleerd was door te geven, kregen kinderen die huilend thuis kwamen omdat ze gepest waren steevast te horen ‘je bent pas slachtoffer als je je als slachtoffer opstelt, dus verweer je ertegen’. Er is namelijk maar één ding dat echt helpt tegen pesten en dat is sterk zijn. Pas wanneer we in onze drang tot onderscheiden de ander ervaren als ‘even sterk’ ontstaat natuurlijke gelijkwaardigheid en het daarbij behorende respect. Alleen onder die conditie wordt pesten voor altijd verleden tijd.